Pangolin: De verborgen behuizende bewaker van de nacht

Een fascinerende combinatie van schubben en kleverige tong, de pangolin laat zich liever niet zien door de nieuwsgierige blikken van mensen.

De pangolin, een naam afkomstig van het Maleisische woord “pengguling” dat “rollen” betekent, is een unieke zoogdier die exclusief in Azië en Afrika voorkomt. Met acht verschillende soorten verdeeld over vier genera, zijn deze nachtdieren de enige overlevende vertegenwoordigers van de Orde Pholidota. Ze zien eruit als een kruising tussen een schubbenpanther en een egel met een lange snuit, en hun lichaam bedekt met overlapping schakels, gemaakt van keratine – hetzelfde materiaal dat onze nagels en haar bestaat.

Pangolins hebben zich aangepast aan een leven vol verborgenheid. Ze zijn solitair en hoofdzakelijk nachtactief, waardoor ze de drukte van de dag ontwijken. Hun belangrijkste voedselbron? Mieren en termieten. Met hun imposante tongen, die tot 40 centimeter lang kunnen worden en meer dan 15.000 schelpen per minuut kunnen “vangen”, zijn pangolins ware meesters in het consumeren van insecten.

De fascinerende anatomie van de pangolin staat centraal om dit indrukwekkende eetpatroon. Hun tong is bedekt met een kleverige substantie die hen helpt om hun prooi vast te houden. Ze gebruiken sterke voorpoten met lange, scherpe nagels om termietennesten en mierenheuvels open te breken, waarna ze hun tong in de opening steken om het insectengeweld op te slurpen.

Levensgewoontes

Pangolins zijn uitstekende gravers en besteden veel tijd aan het creëren van holen in de grond of tussen boomwortels. Dit dient als hun schuilplaats tijdens de dag en beschermt hen tegen roofdieren zoals leeuwen, luipaarden en hyena’s. Hun sterke geur, afkomstig van hun schildklier, waarschuwt potentiële belagers.

Hoewel ze geen agressieve dieren zijn, zullen pangolins zich verdedigen als ze bedreigd worden. Ze krallen zich in een dichte bal op, waarbij hun schubben dienen als een effectieve bescherming tegen aanvallen. Hun scherpe nagels kunnen ook een serieuze verdediging bieden.

Fortplanting en levensduur

Pangolins zijn eierleggend zoogdieren. De vrouwtjes leggen één tot twee eieren in een hol dat ze zorgvuldig hebben uitgegraven. Na ongeveer vijf maanden komen de jongen uit hun ei, volledig bedekt met schubben. De moeder verzorgt haar jongen gedurende ongeveer 15 maanden, waarna ze zelfstandig worden.

De levensduur van een pangolin in het wild is niet goed gedocumenteerd. Echter, in gevangenschap kunnen ze tot 20 jaar oud worden.

Bedreiging en bescherming

Ondanks hun unieke karakteristieken en belangrijke rol in het ecosysteem, zijn pangolins ernstig bedreigd door de illegale handel. Hun schubben worden gebruikt in traditionele Chinese medicijnen, terwijl hun vlees als een delicatesse wordt beschouwd.

De vraag naar pangolinproducten heeft geleid tot een dramatische daling van hun populaties. Alle acht soorten pangolins staan nu op de lijst van bedreigde diersoorten van de IUCN. Inwoners van Afrika en Azië zijn zich echter steeds meer bewust van de noodzaak om deze dieren te beschermen, en er worden in toenemende mate initiatieven genomen om hun leefgebied te conserveren en de illegale handel tegen te gaan.

De bescherming van pangolins is cruciaal voor de instandhouding van hun ecosystemen. Door wetgeving te versterken, bewustzijn te vergroten en alternatieven te vinden voor traditionele medicijnen, kunnen we deze unieke dieren helpen om te overleven.